ایجاد مدل زخم در حیوانات آزمایشگاهی

ایجاد مدل زخم جهت بررسی روند التیام و ترمیم زخم و مطالعه تاثیرات انواع زخم پوش ها، داروها و عصاره های گیاهی بر بهبودی زخم وکاهش زمان التیام از اهمیت بسزایی در مطالعات حیوانی برخوردار است. در این مطلب به یکی مهم ترین انواع القای مدل های حیوانی خواهیم پرداخت.

هرگونه آسیبی که منجر به بهم ریختگی در نظم لایه های پوست (اپیدرم، درم و هیپودرم) و یا بافت های زیر جلدی شود را زخم می نامند.

براساس درجات تخریب لایه های پوستی، زخم ها دسته بندی می شوند. زخم ها می توانند در اثر چندین عامل ایجاد شود. عوامل فیزیکی (برش جراحی، ضربه، فشار) و یا عوامل شیمیایی (سوختگی با اسید) می توانند از علل ایجاد زخم در سطح پوست باشند.

التیام زخم های پوستی یک پدیده چند مرحله ای است که مستلزم فعال سازی، جذب یا فعالیت انواع مختلف سلول ها به عنوان کراتینوسیت ها، سلول های اندوتلیال، فیبروبلاست و سلول های التهابی است.

بهبود زخم شامل مجموعه ای از رویدادها در سلول ها و بافت های آسیب دیده است که بلافاصله پس از تشکیل زخم با فراخوانی سلول های التهابی در محل زخم آغاز شده و در نهایت با تشکیل لخته فیبرین فرآیند خونریزی متوقف شده و به دنبال فعال شدن سلول های مقیم در محل آسیب، بازسازی بافت به اوج خود می رسد.

ترمیم ضایعات پوستی تا حد زیادی به نقش ترمیمی سلول های فیبروبلاست و بازسازی محیط خارج سلولی این سلول ها وابسته است که با ترشح زیرواحدهای سازنده کلاژن، مولکول های کلاژن با یکدیگر تجمیع و رشته های کلاژنی را ایجاد می کنند، سپس در طی فرایند بازسازی و تغییر شکل زخم، رشته های کلاژنی به دسته جات تبدیل شده و با ایجاد فشارهای مکانیکی بر بافت تازه تشکیل شده، روند تشکیل بافت نرمال تسریع می شود و از تشکیل اسکار یا جای زخم تا حد امکان جلوگیری به عمل می آید.

برای مشاوره رایگان در زمینه ی روش های ایجاد مدل زخم در حیوانات آزمایشگاهی با ما تماس بگیرید.
۰۲۱۶۶۱۲۱۹۸۱

انواع زخم بر اساس زمان بهبودی

• زخم های حاد (مانند سوختگی و برشی) معمولا به مدت ۸ تا ۱۲ هفته به طور کامل بهبود پیدا می کنند.
• زخم های مزمن مانند زخم های عروقی (زخم پای وریدی یا شریانی)، زخم پای دیابتی و زخم مزمن و فشاری معمولا مرتبط با اختلالات فیزیولوژیکی ناشی از روند آهسته یا توقفی بهبود زخم می باشند که به آرامی التیام یافته و زمان ترمیم آنها از ۱۲ هفته فراتر می رود.

این دسته بندی تا حدود زیادی به رگ زائی در محل ترمیم زخم وابسته بوده و در مواردی مثل دیابت و مشکلات عروقی روند ترمیم به دلیل خونرسانی محدود، طولانی تر می شود.

سوختگی ها و به دنبال آن ایجاد زخم های پوستی عامل اصلی اسکارهای سطحی و یا زخم های عمیق تر بر روی بدن هستند.

درمان و کاهش زمان بهبود زخم، یکی از جنبه های مهم پزشکی محسوب می شوند و اهمیت بسزایی در روند درمانی و طراحی داروها و ارتقا روش های تشخیصی دارد.

روش ایجاد مدل زخم در موش آزمایشگاهی

برای انجام مطالعات بالینی در زمینه ترمیم زخم، معمولا از حیوانات آزمایشگاهی با نژاد های مختلفی از جمله موش صحرائی با نژاد ویستار استفاده می شود.

برای ایجاد مدل زخم ، ابتدا حیوان بیهوش می گردد. به منظور ایجاد بیهوشی، از ۰.۳ میلی لیتر داروی کتامین با غلظت ۱۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم به همراه ۰.۱ میلی لیتر با غلظت ۱۰ میلی گرم بر کیلوگرم زایلازین با نسبت سه به یک (سه واحد کتامین : یک واحد زایلازین) به صورت داخل صفاقی استفاده می شود.

به دنبال بیهوشی حیوان، محل جراحی تمیز و استریل شده و سپس زخم های برشی عمقی یا سطحی با طول و قطر استاندارد با دستگاه پانچ در ناحیه paravertebral (طرفین ستون مهره ها) به فاصله ۵/۱ سانتیمتر از خط وسط پشت ایجاد می گردد.
پس از ایجاد مدل زخم، طول و سطح زخم ­ها اندازه گیری شده، تا بتوان در روزهای بعد تغییرات اندازه زخم بین گروه ها را مقایسه کرد.

روش های درمان در مدل زخم حیوانات آزمایشگاهی 

تاکنون، استراتژی های درمانی زیادی برای بهبود زخم ها با دلایل مختلف و شدت های متفاوت، به منظور تسریع در ترمیم زخم ایجاد شده است. استفاده از زخم پوش های حاوی داروی آنتی بیوتیک و یا زخم پوش هایی از جنس هیدروژل و یا نقره می تواند از روش های موثر در درمان زخم  باشند.

هیدروژل ها دسته ای از مواد پلیمری با ساختار شبکه ای از پیوندهای عرضی، فیزیکی و شیمیایی هستند که قابلیت بالا در تورم و جذب آب دارند. از هیدروژل ها به عنوان بیومتریال در پزشکی زیستی، تهیه پانسمان ها و زخم پوش ها برای آبرسانی و بهبود زخم ها، پوست مصنوعی، مهندسی بافت استفاده می شود.

از دیگر روش های موثر در درمان زخم می توان به استفاده از داربست های پلیمری و داربست های طبیعی مشتق شده از دیواره سلولزی باکتری ها اشاره داشت.

همچنین روش کارآمد دیگری به نام روش الکتروریسی (Electro spinning) در جهت تولید بستر مناسب برای مهندسی بافت و ترمیم زخم وجود دارد. در این روش با تولید نانوالیافی که دارای نانو توپوگرافی سطحی، تراکم و ساختار سه بعدی هستند، روند تکثیر و تمایز سلولی در ترمیم زخم تسریع می شود.

مطالب مرتبط: القای مدل بیماری MS – القای مدل بیماری پارکینسون – ایجاد مدل آسیب نخاعی
خدمات مرتبط: پژوهش و مطالعه بروی حیوانات آزمایشگاهی – ایجاد انواع مدل های حیوانی