نانوذرات فلزی و اکسید فلزی
فلزاتی همانند نقره، طلا، مس و … توانسته اند اثر بخشی خود را در درمان های مختلف و همچنین سنتز انواع دارو ها، اثبات کنند. از سال های اخیر تا کنون، استفاده از فرم نانوذره فلزات به دفعات زیاد در کارهای پژوهشی، تحقیقاتی و درمانی مورد استقبال بوده است. در هیستوژنوتک، انواع نانوذرات فلزی نظیر نانوذرات طلا(Au)، اکسید مس(CuO)، اکسید آهن (FeO)، نقره (Ag) و … تولید می شود.
نانوذرات فلزی نقره
نانوذرات نقره دارای خاصیت آنتی باکتریال، ضد قارچی و ضد التهابی، سازگاری با محیط زیست، غیر محرک و غیر حساسیت زا بودن، عدم ایجاد مقاومت در برابر میکروارگانیسم‌ها، مقاومت در برابر حرارت و پایداری زیاد هستند، که این امر توجه محققین را به خود جلب کرده است. خواص ضد باکتریایی این نانوذرات باعث شده است که در زخم پوش‌ها، پانسمان‌های زخم و کلیه وسایلی که در فرایند ترمیم زخم نقش دارند، کاربرد گسترده ای داشته باشند. به منظور تولید نانوذرات نقره از نیترات نقره به عنوان ماده پایه استفاده می شود. در کنار آن، از احیاگرهای متنوعی از جمله سیدیم سیترات، سدیم بوروهیدرید، هیدرازین، هیدروکینون، آسکوربات و غیره می توان استفاده کرد.
Mn++ nBH۴– —–> M۰ + nB(OH)۳ + n3.5H۲
AgNO۳ +NaBH۴ —–> Ag + H۲ + B۲H۶ + NaNO۳
بعد از احیاء، لازم است تا نانوذرات تشکیل شده پایدار شوند لذا از پایدارسازها استفاده می کنند. از جمله پایدارسازها می توان به پلی وینیل پیرولیدون، سدیم هیدروکسید، پلی اتیلن گلایکول، تری سدیم سیترات، سدیم سیترات اشاره نمود. بعد از تشکیل نانوذرات، رنگ محلول تغییر میکند. این رنگ با توجه به پایدارساز و احیا کننده میتواند متفاوت باشد. ولی رنگ نانوذرات نقره متمایل به طوسی می باشد. به منظور جداسازی نانوذرات، کلوئید نهایی سانتریفیوز شده و در نهایت نانوذرات را چندبار با آب مقطر شست و شو می دهیم. کلوئید نهایی به رنگ طوسی خواهد بود.
نانوذرات هیدروژلی
نانوذرات هیدروژل شبکه های سه بعدی پلیمری هستند که برای انکپسوله کردن و انتقال داروها، فاکتورهای رشد، درشت مولکول ها استفاده می شوند. این ساختارها در آب و یا محیط زیستی متورم شده و حجم زیادی از این مایعات را به درون خود وارد می نمایند. هیدروژل های پاسخگو (responsive hydrogels) به محرک نیز وجود دارند که تغییرات محیطی مانند تغییر دما و pH، سبب آزادسازی دارو از آنها می گردد. از این سیستم ها برای انتقال DNA و پروتئین، ترمیم زخم، ساخت زیست حسگرها و مهندسی بافت نیز استفاده می شود. با توجه به نوع پلیمر مصرفی پروتکل های مختلفی برای تولید ناوذرات هیدروژلی وجود دارد. به عنوان نمونه از جمله نانوذرات هیدروژلی که در هیستوژنوتک تولید می شود، نانوذرات کیتوسان می باشد. به منظور تولید نانوذرات کیتوسان از محلول ۱-۳ درصد اسید استیک استفاده میشود.
به منظور تهیه محلول کیتوسان، درصدهای مختلف وزنی حجمی (مثلا ۱% w/v) از کیتوسان را میتوان تهیه نمود. کراس لینکرها عامل لینک کردن و تشکیل هیدروژل هستند. از جمله می توان به گلوتارآلدئید، جنپین، پلی وینیل پیرولیدون، کلسیم کلراید، UV، دما اشاره کرد. البته با توجه به نوع پلیمر، نوع کراس لینکر می تواند متفاوت باشد. به منظور تولید نانوذرات هیدروژلی، محلول رقیق از کراس لینکر را به صورت قطره قطره به محلول کیتوسان اضافه می شود. به علت تشکیل نانوذرات هیدروژلی، رنگ محلول به شیری رنگ تغییر می یابد.
مطالب مرتبط: تولید نانو ذرات و نانوساختارها با رویکرد پژوهشی و درمانی – نانوذرات حامل عصاره های گیاهی
