ارزیابی نشانگرهای زیستی و چرخه های ریکاوری در ورزش های استقامتی

پیگیری و نظارت کنترل شده و صحیح بر چرخه های ورزش و ریکاوری در ورزش های حرفه ای امری اساسی است. تشخیص دقیق‌تر میزان استرس ورزش استقامتی که ورزشکار تجربه می‌کند و وضعیت ریکاوری با استفاده از پارامترهای قابل اعتماد می‌تواند به هماهنگی بهتر وزنه ها و تمرین های ورزشکار کمک کند.

در حال حاضر مربیان، ورزشکاران مبتدی و حرفه ای از ابزارهای تشخیصی مختلفی استفاده می کنند. معروفترین ابزار های مورد استفاده که غالبا برای تشخیص و مانیتورینگ کاربرد دارند شامل انواع نشانگر های مبتنی بر خون، تست های عملکردی و پرسشنامه های عضلانی بعد تمرین می باشد که علیرغم داشتن مزایا گاها دارای نقاط ضعف چشمگیر هستند. برخی دیگر از ابزارهای تشخیصی دقیق، بسیار پیچیده از لحاظ کارایی یا گران قیمت هستند.

ورزش استقامتی با تغییراتی در عملکرد عصبی فیزیولوژیکی و رویشی، مانند سلامت مغز، بهبود شناخت، و افزایش مقاومت در برابر آسیب مغزی همراه است. یک دوره حاد ورزش استقامتی بسته به شدت و مدت زمان، فرآیندهای خستگی موضعی و مرکزی باعث ایجاد فرآیندهای عصبی فیزیولوژیکی متعددی می شود.

جهت مشاوره رایگان با مشاورین شرکت بافت و ژن پاسارگاد تماس بگیرید
۰۲۱۶۶۱۲۱۹۸۳

اهمیت ارزیابی مارکرهای زیستی

با توجه به اهمیت نظارت بر پاسخ ورزش استقامتی و ریکاوری، نیاز زیادی به روش‌هایی وجود دارد که علاوه بر حساسیت تمرینی، از قابلیت اطمینان رضایت‌بخشی برخوردار باشند. در حالی که مشخص است که پارامترهای ذهنی و عینی وجود دارد که می توانند در پاسخ به یک محرک ورزشی ترکیب شوند، مشخص نیست که آیا پارامترها در زمان های مختلف تحت شرایط استاندارد شده به یک شکل پاسخ می دهند یا خیر. برای این منظور، یافتن تست قابل اطمینان از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

معرفی نشانگرهای زیستی

به طور خاص، نشانگرهای زیستی مبتنی بر خون به دلیل عینیت بالا، اندازه‌گیری دقیق، تکرارپذیری و حداقل تداخل مطلوب باشند. یکی از نشانگرهای زیستی مبتنی بر خون که به طور مکرر در زمینه تست های ورزشی حاد یا مزمن مورد مطالعه قرار گرفته است، فاکتور نوروتروفیک مشتق از مغز (BDNF) است. BDNF یک نوروتروفین است که رشد و انعطاف پذیری عصبی را تنظیم می کند و در یادگیری و حافظه نقش دارد. همچنین در مسیر هیپوتالاموس که وزن بدن و هموستاز انرژی را کنترل می کند، نقش دارد.

اثرات BDNF بر ورزش و ریکاوری

BDNF توسط سیستم عصبی مرکزی (CNS) و هم عضلانی در پاسخ به استرس ورزش در خون آزاد می شود. بر این اساس، یک افزایش وابسته به شدت در طول تمرین وجود دارد که به تدریج در مرحله ریکاوری به حالت اولیه تنظیم می شود.

سطوح پایین BDNF در بیماران مبتلا به بیماری های عصبی از جمله بیماری آلزایمر و افسردگی شدید یافت می شود. علاوه بر این، سطح BDNF در چاقی و به طور مستقل در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ پایین است. ورزش های استقامتی باعث افزایش سطح BDNF نه تنها در مغز و پلاسما، بلکه در عضلات اسکلتی نیز می شود.

محدودیت های نشانگرهای زیستی

BDNF همچنین به عنوان یک جزء کلیدی از مسیر هیپوتالاموس که وزن بدن و هموستاز انرژی را کنترل می کند، شناسایی شده است. به همین دلیل، استفاده از BDNF به عنوان یک نشانگر زیستی برای نظارت بر ورزش و ریکاوری چالش برانگیز است.

علاوه بر این، یک مشکل در استفاده از تجزیه و تحلیل نشانگرهای زیستی در زمینه ورزش استقامتی، فقدان داده های مرجع و تفاوت های فردی بین ورزشکاران است. به همین دلیل، بیومارکرهای موجود در حال حاضر فقط تا حدی برای مدیریت آموزش و بازسازی برای ورزشکاران و مربیان مناسب هستند.

حال باید بررسی شود چه عواملی مخدوش کننده و بهبود بخش تغییرات در سطوح BDNF میشود و با تحقیق بر روی این عوامل و نوع ورزش استقامتی و طول تمرین در هفته، تغییرات میزان BDNF را بررسی کرد.دست یافتن به سازگاری سیستم عصبی مرکزی از طریق BDNF،علاوه بر ورزش های استقامتی برای افزایش سطوح این پروتئین، از مداخلات دارویی و غیر دارویی زیادی استفاده شده است که یکی از این مداخلات، فعالیت ورزشی به همراه مکمل ها میباشد که نیاز به تحقیقات گسترده دارد.

در مجموع، نشانگرهای زیستی مبتنی بر خون پتانسیل بالایی برای نظارت بر ورزش و ریکاوری دارند. با این حال، محدودیت هایی مانند فقدان داده های مرجع و تفاوت های فردی بین ورزشکاران وجود دارد که باید برطرف شوند.

پژوهش های پیش رو و ارزیابی مارکرهای زیستی و چرخه های ریکاوری

با توجه به مزایای علمی و کاربردی مارکرهای زیستی، پژوهش های پایان نامه دانشجویان در این زمینه می تواند نقش مهمی در پیشرفت علم ورزش و سلامت ایفا کند. دانشجویان می توانند با انجام تحقیقات در زمینه نشانگرهای زیستی برای ورزش و ریکاوری، به درک بهتر این فرآیندها کمک کنند و راهکارهای جدیدی برای بهبود عملکرد و سلامت افراد ارائه دهند.

در اینجا چند نمونه از موضوع هایی که دانشجویان می توانند در زمینه نشانگرهای زیستی برای ورزش و ریکاوری برای پایان نامه خود انتخاب کنند، آورده شده است:

• بررسی اثرات ورزش بر نشانگرهای زیستی مرتبط با خستگی، آسیب عضلانی، و پیشرفت سازگاری بدن
• توسعه روش های جدید برای اندازه گیری نشانگرهای زیستی مرتبط با ورزش و ریکاوری
• بررسی ارتباط بین نشانگرهای زیستی مرتبط با ورزش و ریکاوری و بیماری های مرتبط با ورزش