اثر تمرینات ورزشی بر بهبود سکته مغزی، آترواسکلروزیس و پارکینسون

افزایش روز افزون بیماری های عصبی مانند سکته مغزی و پارکینسون و همچنین مشکللات قلبی عروقی مانند آترو اسکلروزیس در جوامع امروزی به یک معضل بهداشتی، پزشکی تبدیل شده است. از طرفی وجود عوارض مخرب داروهای شیمیایی، استفاده از روش های غیر دارویی و اصلاح سبک زندگی از جمله افزایش تمرینات ورزشی که بتواند باعث کاهش مشکلات و ارتقا سطح عملکرد بیماران شود ضروری است.

تمرینات ورزشی برای بهبود بیماری های آترو اسکلروزیس، سکته مغزی و بیماری پارکینسون طیف وسیعی از فعالیت‌هایی را که به شیوه‌ای نسبتاً بدون ساختار انجام می‌شوند را در بر می‌گیرد، اما شامل اشکال خاص، برنامه‌ریزی‌شده و ساختار یافته از فعالیت‌ها است که در مجموع به عنوان تمرینات ورزشی شناخته می‌شوند.

 نتایج مطالعات نشان می دهند که تمرینات ورزشی منظم اثرات مفید متعددی را در حوزه‌های مختلف، از جمله سیستم‌های قلبی عروقی، ایمنی، گوارشی و همچنین سیستم عصبی مرکزی ایجاد می‌کند در زمینه سلامت مغز، نشان داده شده است که تمرینات ورزشی استرس، اضطراب و افسردگی را کاهش می دهد و از طرفی سبب بهبود فعالیت های شناختی و حافظه می شود.

اثر تمرینات ورزشی بر سکته مغزی

سکته مغزی یا ایسکمی مغزی یک نقص نورولوژیک ناگهانی است که عوارضی جدی از جمله کاهش دامنه حرکتی کل بدن و کنترل عضلانی و همچنین از بین رفتن تعادل و توانایی انجام فعالیت‌های روزمره را به دنبال دارد . حدود ۴ درصد از افراد پس از سکته مغزی، دچار ناتوانی شدید می شوند و اختلال تعادل حرکتی شکایت اصلی این بیماران می باشد . افرادی که دچار ایسکمی مغزی می شوند به دلایلی از جمله فعالیت رفلکسی و توان عضلانی غیر طبیعی مشکلاتی در جهت تعدیل حرکت اندام ها دارند و این بی ثباتی سبب مشکلات خطرناکی از جمله زمین خوردن بیماران می شود از این رو یکی از حیاتی ترین قدم‌ها در راستای توانبخشی بیماران مبتلا به سکته مغزی، بازآموزی حرکتی، می باشد برای بیماران طراحی برنامه های تمرینی که سبب افزایش توانایی حرکتی و کنترل عضلانی شود ، بسیار مهم است. نتایج مطالعات انسانی و حیوانی مختلف نشان می دهد که اجرای برنامه های تمرینی اثر قابل توجهی بر بهبود تعادل و فعالیت های حرکتی بیماران بعد از سکته مغزی دارد.

جهت مشاوره رایگان با مشاورین شرکت بافت و ژن پاسارگاد تماس بگیرید
۰۲۱۶۶۱۲۱۹۸۳

تمرینات ورزشی به محافظت از مغز کمک می کند!

 در طول ایسکمی مغزی اجزای عصبی – عروقی به شدت آسیب می بینند و محافظت از این واحد ها و حفظ یکپارچگی عصب و عروق کلید مهم پیشگیری و درمان سکته مغزی می باشد. نتایج مطالعات متعدد نشان می دهد ورزش و برنامه های تمرینی منظم نقش قابل توجهی در حفظ یکپارچگی اجزای حیاتی مثل اعصاب و عروق در طی سکته مغزی دارد.

اختلال مهم دیگری که در طی ایسکمی مغزی رخ می دهد افزایش نفوز پذیری سد مغزی خونی است که نقش مهم در محافظت از مغز در برابر ورود مولکول های بزرگ دارد. آسیب دیدن این سد و افزایش نفوذپذیری عروق مغزی می تواند منجر به ادم مغزی می شود MMP 9  فاکتور مهمی است که در طی ایسکمی مغزی تولید می شود این فاکتور می تواند آسیب جبران ناپذیری بر نفوذ پذیری سد خونی مغزی بر جای بگذارد. مطالعات نشان می دهد که ورزش می تواند به طور مستقیم سبب مهار تولید MMP 9 شود و از این طریق سبب مهار یا کاهش ادم مغزی شود.

اختلال شناختی از عوارض عمده ایسکمی مغزی است که با اختلال عملکرد شناختی مشخص می شود که به طور مستقیم بر کیفیت زندگی تأثیر می گذارد. آسیب پاتولوژیک سکته مغزی، از جمله افزایش ترشح اسیدهای آمینه تحریکی، استرس اکسیداتیو، پاسخ های التهابی، آپوپتوز، تغییر سطوح فاکتور نوروتروفیک و بیان ژن، بر میزان انعطاف پذیری سیناپسی تأثیر می گذارد. نتایج مطالعات نشان می دهد که تمرینات ورزشی با کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو و همچنین تغییر بیان ژن فاکتور های دخیل در ارتباطات سیناپسی سبب افزایش پلاستیسیتی نورونی و بهبود عملکرد شناختی می شود.

پس از وقوع سکته مغزی ایسکمیک، مرگ سلولی، به ویژه مرگ نورونی، در ناحیه مرکزی ایسکمی رخ می دهد. به کار گیری روش هایی که بتواند سبب بازیابی سلول های نورونی و افزایش نوروژنز شود می تواند سبب بهبود علائم شناختی در بیماران بعد از ایسکمی مغزی شود . نتایج برخی مطالعات نشان می دهد که برنامه های ورزشی می تواند با درگیر کردن مسیر هایی از جمله ERK1/2/CREB/BDNF سبب افزایش مارکرهایی مانند BDNF شود.

از زمان کشف BDNF نقش آن در ترویج بازسازی نورون ها و بهبود عملکردهای عصبی به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته است. BDNF عمدتاً در هیپوکامپ و قشر مغز بیان می شود و افزایش سطح BDNF برای ترویج بازسازی عصبی یک مکانیسم مهم مرتبط با بهبود عملکرد عصبی پس از سکته مغزی است.

اثر تمرینات ورزشی بر بیماران مبتلا به پارکینسون

پارکینسون یکی دیگر از بیماری های مهم تخریب کننده سیستم عصبی می باشد که با اختلالات حرکتی همراه است. این بیماری در اثر از بین رفتن سلول‌های عصبی تولیدکننده دوپامین در ماده سیاه مغز ایجاد می‌شود. دوپامین یک انتقال‌دهنده عصبی مهم است که در کنترل حرکات بدن نقش دارد. کاهش سطح دوپامین در پارکینسون باعث کندی حرکات، افزایش تونوسیته عضلانی و اختلالات کنترل حرکتی می‌شود.

در سال‌های اخیر، تعداد بیماران مبتلا به پارکینسون در سراسر جهان به سرعت در حال افزایش است. این امر به دلیل افزایش سن جمعیت، سبک زندگی نامناسب و عوامل ژنتیکی است. پارکینسون می‌تواند عوارض جدی از جمله بی‌تعادلی، سقوط، مشکلات بلع و اختلالات شناختی ایجاد کند. این بیماری همچنین هزینه‌های زیادی را به سیستم‌های سلامت وارد می‌کند.

در حال حاضر، هیچ درمانی برای پارکینسون وجود ندارد. با این حال، درمان‌های دارویی و جراحی می‌توانند علائم بیماری را کنترل کرده و کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشند. تحقیقات زیادی در حال انجام است تا راه‌های جدیدی برای درمان پارکینسون و پیشگیری از آن پیدا شود.

تمرینات ورزشی در کنار داروها برای مقابله با پارکینسون

در کنار استفاده از داروهای دوپامینرژیک، یکی از مفیدترین و بی‌عوارض‌ترین راهکار ها، توانبخشی و تمرین درمانی برای این بیماران است اگر چه داروهایی که برای پارکینسون استفاده می شود سبب جلوگیری نسبی از پیشرفت پارکینسون شده است اما در بهبود اختلالات حرکتی در بیماران مبتلا به پارکینسون ناموفق بوده اند. نتایج مطالعات نشان می دهد که انجام برنامه های ورزشی سبب افزایش سرعت بهبود جسم سیاه و سرعت انتقال عصبی دوپامینرژیک شود.

یکی از علائم شایع این بیماری، درد است که می‌تواند در مفاصل، ماهیچه‌ها و اعصاب (درد نوروپاتیک) ایجاد شود. کمبود اسید فولیک در بیماران مبتلا به پارکینسون، یکی از عواملی است که منجر به بروز درد های نوروپاتیک می شود. اسید فولیک برای تولید گلبول‌های قرمز و عملکرد سلول‌های عصبی ضروری است. کمبود اسید فولیک باعث افزایش سطح فاکتور هموسیستئین می‌شود که می‌تواند به DNA سلول‌های عصبی آسیب برساند و منجر به اختلال در عملکرد آنها شود.

نتایج یک مطالعه بالینی نشان داد که ۸ هفته تمرین متوسط تا شدید روی تردمیل، می‌تواند درد را در بیماران مبتلا به پارکینسون به طور قابل توجهی کاهش دهد. این مطالعه نشان داد که ورزش باعث افزایش پتانسیل اتصال گیرنده‌های دوپامین D2 و ظرفیت انتقال دوپامینرژیک در جسم مخطط می‌شود.

دوپامین یک انتقال‌دهنده عصبی مهم است که در کنترل درد نقش دارد. افزایش پتانسیل اتصال گیرنده‌های دوپامین D2، باعث افزایش حساسیت سلول‌های عصبی به دوپامین می‌شود و در نتیجه درد را کاهش می‌دهد. نتایج مطالعات نشان می‌دهد که ورزش می‌تواند یک راهکار موثر و ایمن برای کاهش درد در بیماران مبتلا به پارکینسون باشد.

اثر تمرینات ورزشی بر اختلالات شناختی بیماران مبتلا به پارکینسون

تجمع آلفا سینوکلئین و به طبع آن اختلالات شناختی موضوع مهم دیگری است که در پارکینسون رخ می دهد نتایج یک مطالعه حیوانی پارکینسون نشان می دهد که موش هایی که به مدت ۳ ماه ورزش کردند تجمع آلفا-سینوکلین به طور قابل توجهی کمتر از مغز موش های کم تحرک داشتند. این یافته ها نشان می دهد که در مدل های حیوانی پارکینسون، ورزش دارای اثرات محافظت کننده عصبی است.

اثر تمرینات ورزشی بر آرترواسکروزیس

آرتریواسکروزیس یا تصلب شرایین، یک بیماری مزمن است که در آن دیواره‌های شریان‌ها سخت و ضخیم می‌شوند. این امر می‌تواند باعث کاهش جریان خون به اندام‌ها و بافت‌های بدن شود.

عوامل مختلفی در ایجاد آرتریواسکروزیس نقش دارند، از جمله:

• فشار خون بالا
• سیگار کشیدن
• کلسترول بالا
• وراثت
• سبک زندگی کم‌تحرک

نتایج مطالعات حاکی از آن است که تمرین ورزشی منظم، سبب کاهش قابل توجهی در درصد آترواسکلروزیس می شود و داده های اپیدمیولوژیک و بالینی متعددی وجود دارد که نشان می دهد تمرینات ورزشی منظم بروز بیماری های عروقی آترواسکلروتیک را کاهش می دهد در رابطه با مکانیسم اثر ورزش بر پیشگیری و درمان بیماری های قلبی عروقی مانند آترواسکلروزیس مطالعات زیادی انجام شده است. نیتریک اکسید (NO) به عنوان یک واسطه بالقوه ناشی از تمرینات ورزشی و ورزش منظم شناخته می شود که نقش مهمی در شل شدن عروق و افزایش جریان خون دارد.

پلاک آترواسکلروتیک در دیواره‌های شریان‌ها ایجاد می‌شود. این پلاک می‌تواند باعث ترومبوز و ضعیف شدن لایه اندوتلیال زیرین و منجر به انسداد جریان خون شود.

آترواسکلروزیس پاتوژنز پیچیده ای دارد. گزارش شده است که احتباس لیپوپروتئین و اجزای سلولی التهابی در ایجاد این پلاک نقش دارند. کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL-C) به عنوان یک عامل مهم ایجاد کننده آترواسکلروز به شمار می رود. مطالعات انجام شده گزارش دادند که انجام برنامه های ورزشی نقش مهمی در کاهش سطح LDL و همچنین بهبود سطح HDL دارد.

هـر چنـد، ورزش و برنامه های تمرینی به عنوان یک روش درمانی جدید و با اهمیت در بهبود مشکلات مغزی و قلبی عروقی جایگاه ویژه ای پیدا کرده است. بــا ایــن حــال، پژوهش هــا به دنبال یافتن موثرترین برنامه تمرینی و همچنین استفاده ترکیبی از برنامه تمرینی و روش های درمانی دیگر جهت اثر بخش تر کردن درمانی غیر دارویی می باشند.