میکروبیولوژی

تاثیر پروبیوتیک ها بر سرطان

تاثیر پروبیوتیک ها بر سرطان

پروبیوتیک ها عبارتند از مکمل های غذایی میکروبی زنده که با تولید ترکیبات مهاری و ممانعت کننده، رقابت با عوامل پاتوژن برای مواد شیمیایی و مکان های اتصال، تحریک و تنظیم فعالیت سیستم ایمنی و بهبود تعادل میکروبی روده، اثرات سودمندی بر میزبان دارند.

از جمله مزایای بالقوه غذاهای پروبیوتیک در سلامتی انسان، بهبود تعادل میکروفلور دستگاه گوارش، تحریک سیستم ایمنی و فعالیت ضد سرطانی، درمان عدم تحمل لاکتوز، درمان سندرم روده تحریک پذیر، پیشگیری و درمان اسهال و کاهش کلسترول می باشد.

پروبیوتیک ها و القای آپوپتوز

آپوپتوز، مرگ برنامه ریزی شده سلولی است که نقش کلیدی در تنظیم تعداد سلول ها دارد. در بسیاری از سرطان ها، کاهش توانایی در پیش بردن آپوپتوز باعث تغییر در فرایند تکثیر سلولی و به هم خوردن آن می شود. تنظیم در زنده مانی و مرگ سلول ها توسط مولکول های عمل کننده در فرایند آپوپتوز می تواند نقش بسزایی در پیشگیری و درمان سرطان ها داشته باشد. شواهد بسیاری وجود دارند که تاثیر پروبیوتیک ها بر سرطان و نقش تنظیمی آن بر تکثیر سلولی و آپوپتوز را اثبات کرده اند.

تاثیر پروبیوتیک ها بر سرطان

پروبیوتیک ها مواد مختلفی شامل اسید چرب با زنجیره کوتاه مثل استات، لاکتات، سوکسینات، بوتیرات، H۲O۲ و ترکیب های باکتریوسین تولید می کنند که هم بر روی باکتری های گرم مثبت ها و گرم منفی اثر می گذارند.

پروبیوتیک ها با اتصال به جایگاه های اتصال موجود در سلول های پوششی، رقابت با باکتری های پاتوژن برای دریافت مواد مغذی، کاهش pH، تولید باکتریوسین و H۲O۲ از حضور باکتری های مضر و بیماریزا در روده جلوگیری می کنند.

اثرات ضد سرطانی پروبیوتیک ها از طریق جلوگیری از تبدیل پروکارسینوژن به کارسینوژن، اتصال و غیر فعال کردن ترکیب های میتوژنی، کاهش رشد باکتری های پروکارسینوژنز، کاهش جذب میتوژن ها و افزایش عملکرد سیستم ایمنی می باشد.

یکی از ژن های مهم درگیر در فرایند آپوپتوز، ژن های Bax و Bcl۲ می باشد که از جمله ژن های مهم دخیل در مسیر میتوکندریایی آپوپتوز به شمار می روند. از آنجا که در سلول های سرطانی تعادل بین تکثیر و آپوپتوز به هم خورده و سلول ها برای رشد و تکثیر بی رویه خود نیاز به مهار آپوپتوز دارند، ارتباط مستقیمی میان بیان این ژن ها و فرایند سرطانی شدن وجود دارد. بنابراین بررسی تغییرات بیانی این ژن ها می تواند از جمله هدف های درمانی و یا تشخیصی در مطالعه های سرطان بشمار رود. بر اساس این اطلاعات، پیشرفت زیادی در زمینه اثرات پروبیوتیک ها بر آپوپتوز و مسیرهای تکثیر سلولی ایجاد شده است که ممکن است زمینه ای برای استفاده از پروبیوتیک ها در جهت مقابله با سرطان و القای آپوپتوز در آن ها، در آینده ای نزدیک باشد.

تاثیر پروبیوتیک ها بر سرطان

سرطان پس از بیماری های قلبی و عروقی، دومین علت شایع مرگ و میر در جهان به شمار می رود. در دهه اخیر مقاومت به شیمی درمانی مشکل بزرگی محسوب می شود. گفته شده است که حداقل یک دوم کل سرطان ها به دلیل ترکیبات موجود در رژیم غذایی ایجاد می گردند. از این رو ترکیبات غذایی و ارتباط آن ها با سلامت افراد، توجه بسیاری از دانشمندان را به خود جلب کرده است که پروبیوتیک ها از جمله این مواد می باشند.

با توجه به تغییر رژیم غذایی و استفاده از آنتی بیوتیک و داروهای دیگر، در سال های گذشته، نوع و مقدار فلور طبیعی بدن انسان تغییر کرده است. مصرف خوراکی پروبیوتیک ها می تواند خاصیت ضد کارسینوژنی داشته باشد و این عمل با خنثی سازی مسمومیت ژنوتوکسین ها در روده صورت می گیرد.

مطالعات جدید نشان می دهند که ترکیبات متابولیتی جدا شده از شیر که عمر کوتاهی دارند و توسط سویه هایی مانند لاکتوباسیلوس بلگاریکوس و استرپتوکوکوس ترموفیلوس تخمیر شده اند، در غیر فعال کردن عوامل خطر زا و کارسینوژن روده بسیار موثر می باشند. مصرف پروبیوتیک ها منجر به تولید طیف وسیعی از محصولات تخمیری مانند غلظت بالایی از اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه می گردد. از طرف دیگر مشاهده شده است که مصرف پروبیوتیک ها در کولون موش، باعث القای آنزیم محافظت کننده گلوتاتیون ترانسفرازII می گردد. مجموع این عوامل موجب کاهش بار عوامل ژنوتوکسیک در روده و همچنین باعث افزایش تولید عواملی  می گردد که ترکیبات سمی را غیر فعال می سازند.

تاثیر پروبیوتیک ها بر سرطان

همچنین مطالعات انجام شده نشان داده است که باکتری های اسید لاکتیک موجود در شیرهای تخمیری می توانند اثرات مهار کننده ای روی گسترش عوامل سرطان زا و تومورها در مدل های حیوانی داشته باشند. مصرف پروبیوتیک ها ممکن است بر فاز ابتدایی سرطانی شدن تاثیر گذار باشد؛ به این ترتیب که فشار اپی تلیال بر کارسینوژن های فعال را کاهش می دهد. طبق مطالعات این فرضیه پیش می آید که مصرف پروبیوتیک ها فاز ابتدایی سرطانی شدن را مهار می کند. پروبیوتیک ها فعالیت سلول کشی را افزایش می دهند و به عنوان دارویی به همراه شیمی درمانی استفاده می شوند.

مکانیسم تاثیر پروبیوتیک ها بر سرطان

در حالت کلی باکتری های اسید لاکتیک با مکانیسم هایی مانند تغییر فعالیت های متابولیک میکروفلور روده، تغییر شرایط فیزیکی و شیمیایی کولون، متصل شدن به مواد سرطان زا و تخریب آن ها، تغییرات کیفی و کمی میکروفلور روده و جلوگیری از تولید مواد سرطان زایی مانند آمونیاک و اسیدهای صفراوی ثانویه، تولید مواد ضد سرطان زا و تقویت پاسخ های ایمنی میزبان می توانند از سرطان ها به ویژه سرطان کولون پیشگیری کنند.

منابع
۱. Kim JY, Woo HJ, Kim YS, Kim KH, Lee HJ. Cell cycle dysregulation induced by cytoplasm of Lactococcus lactis ssp lactis in SNUC2A, a colon cancer cell line. Nutr Cancer 2003; 46(2): 197-201.
۲. Commane D, Hughes R, Shortt C, Rowland I. The potential mechanisms involved in the anticarcinogenic action of probiotics. Mutat Res 2005; 591(1-2): 276-89.

مطالب مرتبط: پروبیوتیک ها و کاربرد آن در پزشکیتاثیر پروبیوتیک ها بر COVID-19
خدمات مرتبط: خدمات علمی پژوهشی در حوزه میکروبیولوژی – خدمات علمی پژوهشی در حوزه بیوتکنولوژی

نمایش بیشتر

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

همچنین ببینید
بستن