طرح پایش تندرستی
طرح پایش تندرستی
طرح ارزیابی تندرستی و سلامت کارکنان
تندرستی یا سلامت عبارت از تامین رفاه کامل جسمی، روانی و اجتماعی انسان است. بنا بر تعریف سازمان بهداشت جهانی تندرستی تنها فقدان بیماری یا نواقص دیگر در بدن نیست بلکه “تندرستی نداشتن هیچ‌گونه مشکل روانی، اجتماعی، اقتصادی و سلامت جسمانی برای هر فرد جامعه است”. فعالیت بدنی از بدو تولد آغاز شده و تا پایان زندگی ادامه می یابد. بی شک این حرکت مداوم در کنار تغذیه سالم مهمترین کلید تندرستی و رمز زندگی سالم می باشد. بنابراین هدف این طرح فراهم آوری محیطی علمی برای ارتقاء سطح سلامت جسمی و روحی کارکنان دولت در سنین و مسوولیت های مختلف می باشد. در این طرح تلاش می شود تا کیفیت زندگی و شغلی افراد ارتقاء یابد و برای دستیابی به این مهم تمامی امکانات و تجهیزات حرفهای و روزآمد و نیروی انسانی متخصص و مجرّب به کار گرفته می شود.
هدف طرح پایش تندرستی
در گام اول اقدامات با هدف بررسی وضعیت کیفیت زندگی افراد با توجه به معیارهای استاندارد سازمان های بین المللی صورت می پذیرند، این اقدامات دربرگیرنده ارزیابی تندرستی بدنی و تغذیه ای افراد می باشد. پس از بررسی و شناخت مشکلات موجود در وضعیت تندرستی و شیوه زندگی افراد، کارنامه ای تحلیلی از شرایط موجود به فرد ارائه می شود. این کارنامه حاوی اطلاعات ارزشمندی از وضعیت تندرستی فرد می باشد. در واقع می توان این گونه بیان کرد که کارنامه طب کار اطلاعات ارزشمندی از وضعیت سلامت فرد ارائه می دهد. در پایان این کارنامه می گوید که شما بیمار یا سالم هستید. اما کارنامه ارزیابی تندرستی در مرحله بعد به شما می گوید که آیا تندرست نیز هستید. متاسفانه اغلب افراد در جامعه ما فاقد این شاخص هستند. به زبان ساده شاخص سلامت بیانگر طول زندگی و شاخص تندرستی بیانگر عرض زندگی است. تندرستی به شما می گوید آیا توان کافی برای انجام وظایف شغلی خود دارید و پس از یک روز کاری دشوار آیا انرژی کافی برای پرداختن به فعالیت های اوقات فراغت و صرف وقت برای خانواده و تفریح دارید یا نه؟ بی شک شمار زیادی از افراد فاقد توان جسمی و روحی کافی حتی برای یک روز کاری سنگین هستند. در مرحله بعد شاخص تندرستی پیشبینی می کند شما در آینده نزدیک در معرض ابتلا به چه بیماری هایی قرار دارید. فردی که فاقد قدرت بدنی استاندارد است در معرض آرتروز مفاصل و فرد فاقد ظرفیت قلبی تنقسی استاندارد در معرض انواع بیماری های قلبی عروقی قرار دارد. بنابراین شاید کلید حل مشکل اغلب سازمان های دولتی و غیر دولتی که از عدم شرکت کارکنان خود در برنامه های ورزشی گلایه دارند در دست متخصصان حوزه فیزیولوژی ورزش و کارنامه تندرستی باشد. بی شک آگاهی افراد از وضعیت فعلی تندرستی و آنچه انتظار آنها را در آینده نزدیک می کشد باعث افزایش مشارکت ورزشی و سرانه ورزش همگانی خواهدشد.
طرح پایش تندرستی
بخش نهایی خدمات شامل ارائه مشاوره تخصصی می باشد. آنچه که موجب اثربخشی اقدامات و تلاش های انجام شده در مراحل پیشین می شود ارائه مشاوره در زمینه راهکارهای عملیاتی رفع مشکلات موجود می باشد. راهکارهای قابل ارائه در این بخش متناسب با نیازهای ویژه هر گروه بوده که شامل تجویز برنامه تمرینات ورزشی، تغذیه ای و حرکات اصلاحی می شود. این برنامه شامل طراحی برنامه تمرینات ورزشی اختصاصی برای افراد و تمرین تحت نظر متخصصان آموزش دیده می باشد. بی شک بسیاری از کارکنان دولت در بازه سنی میانسالی و سالمندی قرار دارند که نیاز اغلب آنها تمرینات توانبخشی در برابر بیماری های مختلف مزمن می باشد. این افراد نیاز به یک برنامه ورزشی تجویز شده انفرادی و تحت نظارت متخصص دارند.
گام بعدی فرهنگ سازی از طریق برگزاری سمینارهای آموزشی و تاسیس مراکز مشاوره ورزشی می باشد. برگزاری دوره های آموزشی اصولی و علمی اقدامی مؤثر در رفع نواقص است. آموزش در درجه اول موجب گسترش هرچه سریعتر آداب صحیح فعالیت بدنی و تغذیه ای میان پرسنل سازمان و در درجه دوم موجب تداوم اثربخشی اقدامات می گردد. ترویج این گونه اقدامات در میان گروه های مختلف جامعه منجر به بهبود و ارتقا سطح کیفیت زندگی آنان شده و می توان آنرا یک سرمایه گذاری مطمئن در جهت حفظ منابع انسانی و مالی سازمان تلقی نمود. همچنین در اختیار گذاری پمفلت های آموزشی و کتب آموزشی تا حد زیادی به توسعه و تکمیل این پروژه کمک می کند.
طرح پایش تندرستی
شرح خدمات
خدمات قابل ارائه در این طرح شامل موارد ذکر شده در جدول ذیل می باشد. این خدمات به دو صورت ارزیابی در محل سازمان متقاضی و یا در محل مرکز ارزیابی تندرستی وزارت ورزش و جوانان قابل ارائه خواهد بود. همچنین مجری آمادگی ارائه سرویس ها به صورت دوره ای را دارا می باشد که در صورت دوره ای بودن خدمات آمار و نتایج دوره ها در قالب نمودارهای توصیفی و مقایسه ای به سازمان ارائه خواهد شد. همچنین برحسب نیاز برگزاری دوره های آموزشی و ارائه مشاوره تخصصی امکان پذیر می باشد.
ارزیابی تربیت بدنی
| ردیف | عنوان آزمون | شرح خدمات |
| ۱ | آمادگی قلبی تنفسی | استقامت قلبی تنفسی به عنوان مهمترین شاخص آمادگی بدنی مرتبط با سلامت شناخته می شود زیرا ظرفیت های هر دو دستگاه قلبی- عروقی و دستگاه تنفسی در مجموع توان و کارایی فرد را تعیین می نمایند، و سلامت این دو بخش مستقیماً در ارتباط با سلامت عمومی بدن می باشد. با انجام آزمون های مربوطه شما می توانید علاوه بر حصول اطمینان از سلامت این دو دستگاه، از وضعیت ظرفیت های عملکردی آنها نیز آگاه شوید. |
| ۲ | ارزیابی حجم ها و ظرفیت های ریوی (اسپیرومتری) | آگاهی از حجم ها و ظرفیت های ریوی در تشخیص نارسایی های پنهان دستگاه تنفسی نقش مؤثری ایفا می کند. با انجام آزمون های مربوطه به شکل کاملاً غیرتهاجمی و بی خطر نارسایی هایی از قبیل انسداد مسیرهای هوایی در ریه ها، کمپلیانس نامطلوب بافت نرم ریه ها، ضعف عضلات تنفسی، ناهماهنگی عصبی عضلانی و … قابل تشخیص خواهد بود. |
| ۳ | تجزیه و تحلیل ترکیبات بدن (بادیکامپوزیشن) | آزمون تجزیه و تحلیل ترکیبات بدن شامل بررسی وضعیت پروتئین، مواد معدنی، توده چربی و بدون چربی، آب و الکترولیت ها، چربی احشایی و زیرپوستی، توده عضلات اسکلتی و چندین شاخص سلامت دیگر می شود. این آزمون با استفاده از مدرن ترین دستگاه ها و با دقت بسیار بالا انجام می شود که موجب آگاهی شما از وضعیت تعادل میان بافت ها و ترکیبات مؤثر در سلامت می گردد. در نهایت پس از انجام آزمون وضعیت سلامت شما در قالب یک امتیاز کلی بیان شده و توصیه های لازم جهت دستیابی به وضعیت مطلوب ارائه می شود. |
| ۴ | نوار قلب استراحتی | نوار قلب گویای اطلاعات مهمی درباره عملکرد و ساختار قلب می باشد. لذا تلاش می شود تا با این آزمون غیرفعال، چنانچه علائم اولیه عارضه قلبی عروقی مشاهده شد؛ فرد برای انجام آزمون های ترکیبی به پزشک متخصص ارجاع شود. |
| ۵ | شاخص های پیکرسنجی بدن (آنتروپومتری) | این آزمون که با استفاده از اندازه های بدنی و به شکل کاملاً غیرتهاجمی انجام می شود شاخص های مهم سلامت را اندازه گیری و مورد ارزیابی قرار می دهد. شاخص هایی همچون شاخص توده بدن (BMI)، نسبت دورکمر به دور باسن (WHR)، نسبت طول دست ها به قد (AHR) و … از مهمترین این شاخص ها می باشند که در ارتباط مستقیم با سلامت عمومی بدن بوده و در پیشبینی احتمال ابتلا به بیماری های مختلف مزمن در آینده نقش دارند |
| ۶ | ارزیابی قدرت و استقامت عضلانی | در این بخش دو عامل قدرت و استقامت عضلانی که به طور مستقیم بر کارآمدی فرد در انجام امور روزمره چه در محل کار و چه در زندگی شخصی اثرگذارند مورد ارزیابی قرار می گیرند. اهمیت این عوامل در مشاغلی که نیازمند فعالیت بدنی بالا هستند به شکل واضح‌تری مشاهده می‌شود. ضعف این عوامل به شکل خستگی‌های زودرس و دردهای مفصلی دیده می‌شود. با استفاده از تجهیزات پیشرفته و درکمترین زمان ممکن این عوامل قابل ارزیابی می باشند. |
| ۷ | ارزیابی انعطاف پذیری | ریشه بسیاری از دردهای مفصلی در محدودیت انعطاف پذیری مفاصل می باشد. بی شک با افزایش سن یکی از اصول مهم آمادگی بدنی مرتبط با سلامت که مورد بی توجهی قرار می گیرد، انعطاف پذیری می باشد. بعنوان مثال کاهش انعطاف پذیری مفصل ران یکی از مهمترین دلایل ابتلا به کمردرد می باشد، و چنانچه شما در حالت ایستاده نتوانید دست های خود را به زمین برسانید قطعاً در معرض ابتلا به کمردرد می باشید. |
| ۸ | ارزیابی ناهنجاری های اسکلتی عضلانی | بی تحرکی یا کم تحرکی، ضعف های عضلانی، عادات غلط روزانه و استفاده نامناسب از ابزار کار موجب ایجاد ناهنجاری های اسکلتی عضلانی می شوند و در نهایت منجر به مشکلات بعدی همچون کاهش ظرفیت های عملکردی دستگاه قلبی تنفسی، ظاهر نامناسب، درد و تخریب مفاصل، خستگی زودرس و … می شود. ارزیابی وضعیت اسکلتی- قامتی می تواند در تشخیص زودهنگام و پیشگیری از ایجاد اینگونه مشکلات نقش اساسی ایفا کند. |
| ۹ | ارزیابی سلامت تغذیه ای | سلامت تغذیه ای یکی از ارکان سلامت عمومی است که عدم توجه کافی به آن منجربه مشکلاتی همچون کمبود وزن، اضافه وزن، سوء تغذیه، پوکی استخوان، ناتوانی در اجرای امور روزانه و … می شود. بررسی نوع و میزان مواد غذایی مصرفی می تواند در جلوگیری از ایجاد و یا درمان مشکلات مذکور مؤثر باشد. |
| ۱۰ | تفسیر نتایج و مشاوره تخصصی | مرحله تکمیلی تمامی آزمون های پیشین تفسیر نتایج آنها است که ما را مستقیماً به سمت رفع مشکلات موجود هدایت می کند. نیروهای متخصص در زمینه های گوناگون و با توجه به نیازهای ویژه هر گروه مشاوره تخصصی را در لیست خدمات خود قرار داده است. ارائه برنامه های تمرینی، تغذیه ای و یا حرکات اصلاحی نیز در این مجموعه قرار می گیرند. |
طرح پایش تندرستی
ارزیابی پزشکی فاکتورهای خونی
| ردیف | عنوان آزمون | شرح خدمات |
| ۱ | ارزیابی بیوشیمیایی فاکتورهای خونی
۱. FBS ۲. TG ۳. Chol Total ۴. HDL ۵. LDL ۶. Urea ۷. Creatine ۸. SGOT (AST) ۹. SGPT (ALT) ۱۰. Alkaline Phosphatase ۱۱. Uric Acid ۱۲. Bilirubin ۱۳. Vitamin D ۱۴. Ca ۱۵. IRON |
یکی از روش های تشخیص بیماری ها ، آزمایش فاکتورهای خون یا پانل خونی است . آزمایش خون می تواند علائم بسیاری از بیماری ها ، مواد زائد ترشح شده در خون و … را نشان دهد . با یک آزمایش خون ساده می توانید از وضعیت سلامت خودتان با خبر شوید. آزمایش خون می‌تواند تغییرات بدن را که در ظاهر قابل تشخیص نیست به ما نشان دهد، به این ترتیب تصویر دقیق‌تر و مشخص‌تری از وضعیت بدن‌مان را در اختیار پزشک قرار دمی دهد. بررسی بیماری های شایعی از جمله مرض قند یا دیابت که با تست قند خون ارزیابی می گردد و یا بیماری شایع سکته قلبی که با بررسی میزان چربی های خون شامل کلسترول تام، کلسترول خوب، کلسترول بد و تری گلیسیرید ها ( که مهم ترین عامل گرفتگی رگ های قلب و سایر عروق می باشد) از طریق بررسی های مداوم قابل تشخیص زود هنگام می باشد، تشخیص اختلالات کبدی ( از جمله سیروز کبدی یا هپاتیت شدید ، انسداد یا التهاب یا ضعف کبد، زردی (یرقان) و کبد چرب )، تشخیص عملکرد صحیح کلیه ( برای بررسی سنگ کلیه و بیماری نقرس )، بررسی جذب کلسیم و بیماری های استخوانی مثل پوکی استخوان، به راحتی با یک تست خونی اولیه می تواند ما را در تشخیص زودهنگام بیماری ها کمک نماید.
|
| ۲ | ارزیابی هورمون های خونی اختصاصی در آقایان
۱. FSH ۲. LH ۳. Testosterone ۴. Cortisol |
تشخیص عملکرد صحیح هورمون های جنسی در آقایان می تواند در جلوگیری از بروز بسیاری از اختلالات جسمی و روحی و روانی در آقایان در قبل و بعد از بلوغ اثربخش باشد. بسیاری از اختلالات فیزیکی و شخصیتی از جمله افسردگی، خشونت، رفتارهای غیرهنجار ریشه در اختلالات هورمونی در افراد دارد. لذا اطلاع از وضعیت هورمونی می تواند در این خصوص نگرشی بهتری از وضعیت بدن در اختیار افراد قرار دهد. |
| ۳ | ارزیابی هورمون های خونی اختصاصی در خانم ها
۱. FSH ۲. LH ۳. Estradiol ۴. Progesterone ۵. AMH |
بسیاری از بیماری های شایع در جوامع امروزی در خانم ها از جمله تخمدان های پلی کیستیک، پرموئی، بیماری دیابتی و تیروئیدی ریشه در اختلالات هورمون های جنسی دارند. از طرفی عملکرد صحیح هورمون های جنسی در خانم ها در مباحث باروری، ازاد سازی تخمک با کیفیت بالاتر جهت جلوگیری از تولد فرزندان با بیماری های خاص، و یا محتویات تخمک های موجود در تخمدان که در اثر ازدواج دیرهنگام در خانم ها ایجاد می شود می تواند با این تست های هورمونی بررسی گردد. |
| ۴ | ارزیابی هورمون های خونی اختصاصی فعالیت تیروئید و عملکرد لوزالمعده
۱. T3 ۲. T4 ۳. TSH ۴. Insulin |
غده تیروئید یکی از مهمترین غددی ست که با ترشح هورمون هایی، سرعت سوخت و ساز بدن را تنظیم می کند. هورمونهای تیروئید روی تمام سلولهای بدن اثر گذاشته و در صورت عملکرد نادرست( کم کاری و پرکاری تیروئید ) تمام سلولهای بدن دچاره اختلال عملکردی می شوند. بنابراین این هورمون ها از مهمترین فاکتورهای ست که سلامت عمومی بدن را تحت تآثیر قرار می دهد.
انسولین هورمون بسیار مهمی در بدن است که فرآیندهای بسیاری را کنترل می‌کند. بنابراین بروز هرگونه مشکل در عملکرد این هورمون، باعث افزایش قند خون می شود که منشاء بسیاری از مشکلات فیزیولوژی خواهد بود. |
طرح پایش تندرستی
مطالب مرتبط: استعدادیابی ورزشی ژنتیکی – استعداد یابی بر اساس نقشه ژنتیکی
