تست حساسیت آنتی بیوتیک

به منظور پیدا کردن داروی موثر، اپیدمیولوژی و پیش بینی نتیجه بعد از درمان بیماری، از تست حساسیت آنتی بیوتیک استفاده می شود. در ادامه به روش های مختلف تعیین حساسیت باکتری ها به آنتی بیوتیک ها می پردازیم

روش های تست حساسیت آنتی بیوتیک در میکروارگانیسم ها

دیسک دیفیوژن (Agar disk diffusion)

روش دیسک دیفیوژن آگار یک روش رایج و کم هزینه در تست حساسیت آنتی بیوتیک می باشد، در صورتی که از دیسک های آنتی بیوتیکی معتبر استفاده شود می توان از آن در تعیین حساسیت ارگانیسم ها جهت غربالگری اولیه و تعیین درمان مناسب استفاده نمود که نتایج آن طبق موسسه استاندارد بالینی و آزمایشگاهی (CLSI) گزارش می شود.

برای انجام روش دیسک دیفیوژن یا کربی بایر، پس از تهیه سوسپانسیون باکتریایی مطابق با لوله نیم مک فارلند در سرم فیزیولوژی آن را بر روی پلیت مولر هینتون آگار منتقل نموده و سپس دیسک های آنتی بیوتیکی را به ترتیب به وسیله پنس استریل بر سطح پلیت قرار دادیم و پس از ۲۴ ساعت انکوباسیون در ۳۷ درجه سانتی گراد، مناطق عدم رشد در اطراف دیسک با خط کش مخصوص اندازه گیری می شود.

ویژگی روش دیسک دیفیوژن، سادگی و کم هزینه بودن، توانایی تست تعداد زیادی از میکروارگانیسم ها و عوامل ضد میکروبی و سهولت تفسیر نتایج آن می باشد. نتایج این آزمون می تواند به پزشکان در انتخاب آنتی بیوتیک مناسب نسبت به هر بیمار کمک کند.

شیب ضد میکروبی Antimicrobial gradient method (Etest)

در این روش، نوار E-test به ماده ضد میکروبی با غلظت گرادیانتی آغشته می شود و روی محیط آگار قرار می گیرد. از این روش برای تعیین MIC استفاده می شود که نسبتا پرهزینه می باشد.

 

انتشار در حفره آگار (Agar well diffusion)

از این روش برای بررسی فعالیت ضد میکروبی گیاهان یا عصاره میکروبی استفاده می شود. برای انجام این روش، سوسپانسیون میکروبی در سطح پلیت محیط، کشت داده می شود. سپس سوراخ هایی با قطر حدود ۶ تا ۸ میلی متر به صورت استریل ایجاد می شود و ماده ضد میکروبی را داخل ول ها می ریزند. پس از آن پلیت ها در دمای ۳۷ درجه به مدت ۲۴ ساعت انکوبه می شوند و قطر هاله عدم رشد اندازه گیری می شود.

رقیق کردن در محیط مایع (Broth dilution)

این روش به دو صورت میکرودایلوشن و ماکرودایلوشن انجام می شود که تفاوت آن ها در حجم رقت ها می باشد. در روش ماکرودایلوشن، رقت ها حداقل ۲ میلی لیتر و در میکروتیوب انجام می شود در حالی که روش میکرودایلوشن در حجم کمتر و پلیت های ۹۶ خانه میکرو تیتراسیون انجام می شود. از مواد ضد میکروبی رقت به صورت سریالی تهیه می شود و به همه ی رقت ها، نمونه میکروبی با رقت برابر نیم مک فارلند اضافه می شود. سپس به مدت ۲۴ ساعت در ۳۷ درجه انکوبه می شوند و پس از آن MIC تعیین می شود. MIC کمترین غلظت عامل ضد میکروبی است که به طور کامل مانع از رشد میکروارگانیسم در لوله یا چاهک می شود که در ماکرودایلوشن توسط چشم غیرمسلح تشخیص داده می شود و برای میکرودایلوشن توسط دستگاه اسپکتوفتومتر کدورت بررسی می شود.

روش تعیین حداقل غلظت کشندگی (MBC)

MBC عبارت است از حداقل غلظت عامل ضدباکتری برای کشتن ۹/۹۹ % از باکتری ها که پس از تعیین MIC ، از لوله‌ها بر روی محیط کشت مولر هینتون آگار کشت داده می شود. انکوباسیون به مدت ۲۴ ساعت در ۳۵ درجه سانتی گراد انجام می شود. رقتی از دارو که باکتری در آن پلیت رشد نکرده، MBC  می‌باشد.

منابع

۱.Balouiri Mounyr, SadikiI Moulay, Ibnsouda SaadKoraich: Methods for in vitro evaluating antimicrobial activity:A review. Journal of Pharmaceutical Analysis: 6: 71–۷۹:۲۰۱۶.
۲.S.Magaldi,S.Mata-Essayag,C.HartungdeCapriles,etal.,Welldiffusionforantifungalsusceptibilitytesting,Int.J.Infect.Dis.8(2004)39–۴۵

مطالب مرتبط: روش تعیین حداقل غلظت ممانعت کنندگی (M.I.C) – روش تعیین حداقل غلظت کشندگی (M.B.C) – تست دیسک دیفیوژن
خدمات مرتبط: خدمات میکروبیولوژی – خدمات پژوهشی در حوزه علم بیوتکنولوژی – تولید پروتئین های نوترکیب