میکرو RNA ها زیر گروه بزرگى از RNA هاى غیرکدکننده ۱۸-۲۵ نوکلئوتیدى هستند که از نظر تکاملى حفاظت شده می باشند. این مولکول ها بیان ژن را پس از رونویسی از طریق مهار ترجمه mRNA و القا تجزیه آن کنترل می کنند و این کار را از طریق اتصال به ناحیه ترجمه نشدنی انتهاى mRNA ها انجام می دهند.
micro RNA ها اکثراً توسط RNA pol II رونویسی می شوند که این محصول pri-mir نامیده می شود و ساختار سنجاق سری داشته و دم پلی A در انتهای‘۳ آن و کلاهک را در’۵ دارد.
رونوشت های اولیه میکرو RNA طی دو مرحله پردازش تبدیل به مولکول بالغ کوتاه تری می شود. این ساختار های مولکولی در کنترل کردن فرآیند های فیزیولوژیکی و پاتولوژیکی سلول شرکت می کنند و تعداد زیادی از آن ها می توانند به عنوان انکوژن یا مهارکننده تومور عمل کنند. بنابراین جهش در این قالب های روخوانی باز می تواند باعث بروز سرطان شود.
مکانیسم عمل miRNA ها به این صورت است که اغلب با اتصال بر ‘UTR 3 ژن ها باعث خاموشی آن ها می شود، اما به تازگی مشخص شده است که برخی از miRNA ها با اتصال به نواحی کد کننده عملشان را انجام می دهند.
نقش میکرو RNA ها
- نشانگرهای متاستاز به کبد
- نشانگرهای متاستاز به گره های لنفاوی
- تداخل در چرخه ی سلولی
- نشانگرهای واکنش به شیمی درمانی
- تداخل در تکثیر سلولی
- تداخل در آپوپتوز
- تداخل در مسیرهای پیام رسانی
میکرو RNA و سرطان
سرطان نتیجه خروج سلول ها از مسیرهاى درست تنظیمى، تکثیری و تمایزیست. غیر حساس شدن به سیگنال هاى مهارکننده رشد، اجتناب از مرگ سلولى برنامه ریزى شده، متاستاز، تهاجم بافتى، منجر به بدخیم شدن سرطان می شوند.
برهمکنش میکرو RNA ها با ژن هاى هدف، نقش آنها را در رشد، مرگ برنامه ریزى شده، تمایز و تکثیر سلولى مشخص کرده و عملکرد مستقیم میکرو RNA را در سرطان تایید می کند.
ساختار میکرو RNA ها نشان می دهد که بسیاری از میکرو RNA ها در نمونه هاى سرطانى به صورت غیرطبیعى بیان می شوند. علاوه بر این، تفاوت هاى عملکردى بین انواع تومورها و مراحل مختلف سرطان با بیان میکرو RNA ها مرتبط است.
تغییر در بیان میکرو RNA از طریق کاهش بیان ژن هاى ضرورى درگیر در تکثیر یا بقا سلول، منجر به تشکیل تومور می شود.
در شکل زیر در سمت چپ میکرو RNA بعنوان انکوژن و در سمت راست بعنوان بازدارنده تومور نقش ایفا می کند.
احتمال می رود که بیان micro RNA ها هم در in vitro و هم در in vivo از طریق سنتز مولکول های pre- micro RNA یا اولیگونوکلئوتیدهای آنتی سنس می توانند تنظیم شوند که دورنمای امیدوار کننده ای برای درمان سرطان است.
نقش microRNA در سرطان
با توجه به این که microRNA در سلول می تواند یک بازدارنده تومور باشد، در سلول های سرطانی دیده شده که این دسته microRNA ها دچار افزایش بیان شده و در نتیجه بازدارنده های تومور در این سلول ها کاهش پیدا می کنند که می تواند یکی از دلایل توموری شدن سلول ها باشد، این microRNA ها را oncomiR می نامند. به عنوان مثال ۲۱-miR در اکثر سرطان ها دچار افزایش بیان می شود که بازدارنده های توموری از جمله PTEN ،PDCD4 و TPM1در بین اهداف-miR 21 هستند.
در مقابل microRNA هایی هستند که هدفشان پروتوانکوژن های هستند که در سلول های سرطانی دچار کاهش یا حذف می شوند به این ترتیب پروتوانکوژن ها در سلول ها بالا می روند به عنوان مثال ۷-let در اکثر سلول های سرطانی دچار کاهش بیان می شوند که پروتوانکوژن RAS یکی از اهداف مهم این microRNA است.
در برخی سرطان ها مطالعات نشان داده اند که آن دسته microRNA ها که هدفشان DNA متیل ترانسفراز است، دچار کاهش بیان می شود که منجر به کاهش بازدارندگی تومور می شوند، همین طور microRNA هایی که هدفشان خاموش کننده کروماتین است هم دچار کاهش بیان شده و باعث پایین آمدن بازدارندگی تومور می شوند دانشمندان این دسته microRNA ها که در سلول های سرطانی دچار کاهش بیان می شوند Targeted serum miRNA (tsmiR) می نامند.
جهت اطلاع و سهولت شما کاربر گرامی برای استفاده از خدمات مطالعات حیوانی – بافت شناسی – آزمایشگاه بیوتکنولوژی – آزمایشگاه پاتولوژی – آزمایشگاه ژنتیک – اسانس گیری – جنین شناسی – میکروبیولوژی توسط لینک های مربوطه اقدام نمایید.
مطالب مرتبط: روش های مختلف استخراج RNA از سلول و بافت – RNA های غیر کد کننده
خدمات مرتبط: استخراج RNA و DNA سنتز cDNA ، طراحی پرایمر ، انجام تکنیک Real time PCR
