القای مدل حیوانی هایپراستیمولیشن تخمدان OHSS

القا مدل حیوانی هایپر استیمولیشن تخمدان یکی از انواع القای مدل های حیوانات آزمایشگاهی است که به بررسی بیماری OHSS در حیوانات آزمایشگاهی جهت مطالعات پژوهشی صورت میگیرد تا بتوان روش های درمانی جدیدی برای درمان این بیماری یافت. مرکز مطالعات پژوهش های حیوانات آزمایشگاهی هیستوژنوتک این امکان را برای دانشجویان و پژوهشگران فراهم آورده تا با ایجاد مدل های بیماری و مطالعه درباره روش های درمان و موارد موثر و تشدید کننده بیماری یا درمان را بیازمایند. در ادامه به نحوه القای بیماری هایپر استیمولیشن در موش آزمایشگاهی و ماهیت این بیماری خواهیم پرداخت.

هایپراستیمولیشن تخمدان چیست؟

هایپراستیمولیشن تخمدان یا سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS) یک سندرم بالقوه خطرناک است که می تواند در طول درمان ناباروری با استفاده از روش های القاء تخمک گذاری با تحریک بیش از حد تخمدان ها توسط  β-hCG و آنالوگ های آن مثل استروژن، استرادیول، پرولاکتین، هیستامین و پروستاگلندین و حتی طی هایپراستیمولیشن کنترل شده، رخ دهد.

علیرغم این که پاتوفیزیولوژی سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS) به طور کامل مشخص نشده است، به نظر می‌رسد که افزایش نفوذپذیری مویرگی ناشی از آزادسازی مواد وازواکتیو (تاثیر گذارنده بر قطر عروق) ترشح شده از تخمدان‌های تحریک شده با hCG نقش کلیدی در این سندرم دارد.
فاکتور رشد اندوتلیال عروقی (VEGF) و گیرنده‌های آن به‌عنوان عوامل اصلی رگ‌زایی مسئول افزایش نفوذپذیری مویرگی شناخته شده‌اند و در وقوع OHSS بسیار مهم هستند.

میلیون ها زوج در سراسر جهان با ناباروری مواجه اند و کارشناسان از افزایش مداوم تعداد افرادی که با این مشکل رو به رو هستند خبر می دهند. برآوردهای بین المللی شیوع ۹٪ ناباروری را نشان می دهد و ۵۶٪ از زوج ها به دنبال مراقبت های پزشکی در این زمینه هستند.

این زوج ها از فناوری کمک باروری نظیر IVF و انتقال جنین به رحم استفاده می کنند. گنادوتروپین کوریونی انسانی (hCG) به عنوان جایگزین رایج LH طبیعی در چرخه IVF استفاده می شود، نقش مهمی در ایجاد سندرم تحریک بیش از حد تخمدان ایفا می کند. هایپراستیمولیشن تخمدان معمولاً در مرحله لوتئال، در تحریک تخمک گذاری یا در اوایل بارداری با شیوع بین ۰.۵ تا ۱.۵ درصد از کل افراد تحت درمان با IVF رخ می دهد. OHSS خود را در اشکال مختلف از مرحله خفیف (۳۳٪) تا متوسط (۳ – ۶%) تا حالت بیماری شدید (۰.۱ – ۳%) نشان می دهد. نوع متوسط می تواند بسیار پیچیده یا حتی کشنده باشد و قطعاً به مراقبت های ویژه نیاز دارد.

مطلب مرتبط: تعیین سیکل باروری موش و رت آزمایشگاهی

علائم سندرم تحریک بیش از حد تخمدان

تجمع زیاد مایع خارج عروقی و درد شکم ناشی از بزرگ شدن تخمدان ها ، تهوع و استفراغ، ناراحتی ناشی از افزایش فشار داخل شکمی به دلیل بروز آسیت که می تواند در اثر نشت مایع از فولیکول ها باشد، غلظت خون مشابه سندرم نشت مویرگی، افزایش نفوذ پذیری مویرگی و آزاد شدن مواد عروقی یا پارگی فولیکول ها.

در موارد شدید تظاهرات بالینی بیماران ممکن است شامل نارسایی کلیوی، شوک هیپوولمیک، ترومبوآمبولی و سندرم دیستروفی تنفسی بزرگسالان باشد.

مدل حیوانی هایپراستیمولیشن تخمدان OHSS

برای القا مدل حیوانی OHSS جهت انجام مطالعات پاتوفیزیولوژی، از موش های صحرایی (رت) ماده نابالغ به همراه تزریق IP هورمون hCG استفاده می شود.

تائید القا مدل هایپراستیمولیشن تخمدان OHSS

علائم القا مدل حیوانی هایپراستیمولیشن تخمدان OHSS شامل پر خونی و افزایش وزن تخمدان ها، مشاهده فولیکول ها در سطح خارجی تخمدان ها، افزایش سایز رحم و افزایش خونگیری و پارگی عروق، افزایش تعداد تخمک ها و افزایش وزن بدن می باشد.

برخی از این عوامل با مشاهده ظاهر بافت تخمدان نظیر مورفولوژیکی تخمدان ها قابل ارزیابی اند و برخی نیز نظیر بررسی تعداد فولیکول های در حال توسعه به رنگ آمیزی هماتوکسیلین-ائوزین و بررسی تعداد فولیکول های آتریتیک به رنگ آمیزی تری کروماسون نیازمند است.

افزایش وزن بدن، وزن تخمدان و افزایش نفوذپذیری عروقی تا ۴۸ ساعت پس از تجویز hCG قابل ارزیابی است. با این حال افزایش نفوذپذیری عروق و ادم مربوط به آن که می تواند منجر به افزایش وزن بدن همراه با بزرگ شدن تخمدان شود، مدل OHSS را در موش ها تائید می کند.

مطالب مرتبط: ایجاد مدل آزواسپرمی – ایجاد مدل سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCO)
خدمات مرتبط: پژوهش و مطالعه بروی حیوانات آزمایشگاهی – ایجاد انواع مدل های حیوانی